Son yıllarda ülkemizde kadınların eğitim seviyesinin yükselmesi, kariyer planları, ekonomik faktörler ve evlilik yaşının gecikmesi gibi nedenlerle 35 yaş üzeri gebelik oranlarında belirgin bir artış gözlemlenmektedir. Acıbadem Kartal Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum, Riskli Gebelik (Perinatoloji) Uzmanı Prof. Dr. Resul Arısoy, ileri yaş gebeliklerinin giderek yaygınlaştığını ve bu gebeliklerin erken doğum, gebelik zehirlenmesi ve bebek kaybı gibi çeşitli riskler taşıdığını belirtiyor. Bu nedenle multidisipliner bir yaklaşımla takip edilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Arısoy, gebelik öncesinden başlayarak düzenli ve sık kontrollerle uygun doğum planlamasının olumsuz sonuçları önemli ölçüde azaltabileceğini ifade ediyor. Ayrıca, riskli gebeliklerde anne ve bebeğin sağlığı için alınması gereken altı temel önlemi detaylandırıyor.

Yaşam Tarzının İyileştirilmesi

Sağlıklı beslenme, ideal kilo kontrolü ve düzenli egzersiz, gebelik şekeri (gestasyonel diyabet) ve hipertansiyon riskini azaltır. Sigara, alkol, kimyasallar, toksik maddeler ve düşüğe, erken doğuma ya da ölü doğuma neden olabilen teratojen ilaçlardan uzak durmak sağlıklı gebelik için kritik önem taşır.

Gebelik Öncesi Sağlık Taraması

İleri yaşta planlanan gebeliklerde gebelik öncesi sağlık taraması yaptırmak büyük önem taşır. Kronik hastalıkların kontrol altına alınması, genetik danışmanlık alınması ve doktor önerisiyle folik asit ile gerekli takviyelerin kullanılması gebelik sonuçlarını olumlu yönde etkiler.

Düzenli Takip

Riskli gebeliklerde doğru haftalarda yapılan muayeneler komplikasyonların erken teşhisini sağlar. Prof. Dr. Arısoy, gebeliğin ilk 11-14 haftasında yapılan fetal anatomi ve Doppler muayenesinin çok önemli olduğunu, bu muayene ile bazı organ anomalilerinin tespit edilebildiğini belirtiyor. Ayrıca uterin arter doppleri ile gebelik zehirlenmesi ve gelişim kısıtlılığı riski değerlendirilir. Diyabet için erken tarama da bu dönemde yapılır. Gebeliğin 21-23. haftalarında tekrar fetal anatomi muayenesi ve Doppler ultrasonografi ile bebeklerin organları ve kan akımları incelenir, rahim ağzı uzunluğu ölçülerek erken doğum riski değerlendirilir. İleri yaş gebeliklerde şeker hastalığı riski artmış olduğundan şeker yükleme testlerinin mutlaka yapılması önerilir. Gebeliğin üçüncü döneminde ise Doppler ultrasonografi ve biyofizik profil ile fetal iyilik hali düzenli olarak değerlendirilmelidir.

Genetik Tarama ve Tanı Testleri

35 yaş üzeri gebeliklerde kromozomal anomaliler açısından kombine test (ikili test), üçlü veya dörtlü test, NIPT (anne kanında fetal DNA testi) gibi tarama testleri uygulanmalı, gerekirse invaziv tanı yöntemleri (koryon villüs örneklemesi, amniyosentez) yapılmalıdır. Bu sayede erken tanı konulup doğru gebelik yönetimi sağlanabilir.

Kronik Hastalıkların Takibi

Prof. Dr. Arısoy, hipertansiyon, diyabet ve tiroid bozuklukları gibi kronik hastalıkların gebelik öncesi ve sırasında kontrol altında tutulmasının komplikasyonların önlenmesinde temel olduğunu belirtiyor. Bu hastalıkları olan gebelerin multidisipliner perinatoloji kliniklerinde takip edilmesi ve yönetilmesi önerilmektedir.

Doğumun Multidisipliner Merkezde Yapılması

Riskli gebeliklerin yenidoğan yoğun bakım imkanları bulunan merkezlerde, deneyimli ekipler tarafından gerçekleştirilmesi tavsiye edilir. Ayrıca erişkin yoğun bakım ve ilgili uzmanlıkların bulunması gebelik sonuçlarını iyileştirir, anne ve bebek komplikasyonları ile ölümlerini azaltır.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı