Prematüre doğum, dünya genelinde ve ülkemizde önemli bir halk sağlığı problemi olmaya devam ediyor. Yenidoğan bebek ölümlerinin yanı sıra uzun vadeli sağlık sorunlarının başlıca nedenlerinden biri olan prematüre doğumlar, aileleri, toplumu ve ekonomiyi de etkileyen çok yönlü sonuçlar doğurabiliyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünya genelinde doğumların yaklaşık yüzde 10’u prematüre olarak gerçekleşiyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi Sorumlu Neonatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Korkmaz Toygar, dünyada her yıl yaklaşık 15 milyon bebeğin zamanından önce doğduğunu belirterek, "Türkiye İstatistik Kurumu ve Sağlık Bakanlığı verileri de ülkemizde prematüre doğum oranının yüzde 10-12 arasında olduğunu gösteriyor. Buna göre, Türkiye’de her yıl 130-150 bin bebek prematüre olarak dünyaya geliyor" diyor. Geçmişte yaşama şansı çok düşük kabul edilen prematüre bebeklerin artık çok daha yüksek oranda hayata tutunabilmesi sevindirici bir gelişme.
Prof. Dr. Ayşe Korkmaz Toygar, prematüre bebeklerin sağlıklı şekilde yaşatılmasının büyük emek, sabır ve incelik gerektiren uzun bir süreç olduğunu vurgulayarak, "Bu süreçte en önemli faktörler; gelişmiş yenidoğan yoğun bakım üniteleri ve bilgili, tecrübeli, bebek sevgisiyle dolu hekimler, hemşireler ve sağlık personelidir. Yenidoğan yoğun bakımından taburcu olduktan sonra özellikle 3 yaşına kadar olan dönem çok kritik olup, anne ve babanın işbirliği, ilgisi ve sevgisi prematüre bebeklerin sağlıklı büyümesi için hayati öneme sahiptir" diyor.
Prematüre Doğumun En Önemli Nedeni Riskli Gebelikler
Normal gebelik süresi 37-42 hafta arasında değişirken, 22. haftadan önce veya 37. haftadan önce doğan bebekler prematüre olarak kabul ediliyor. Prematüre doğumların en önemli nedeni yüksek riskli gebeliklerdir. Annenin çok genç veya ileri yaşta olması, sık gebelik ve doğum, yetersiz beslenme, yetersiz gebelik takibi, çoğul gebelikler, enfeksiyonlar, kronik hastalıklar veya gebelikte ortaya çıkan hipertansiyon, preeklampsi, diyabet gibi durumlar ile tütün ve bağımlılık yapıcı madde kullanımı prematüre doğum riskini artırıyor.
Yaşama Oranlarında Belirgin Artış
Dünya ve Türkiye’de neonatoloji alanındaki bilimsel ve teknolojik gelişmeler, prematüre bebeklerin yaşama şansını önemli ölçüde artırıyor. Neonatolog sayısının artması, ülke genelinde gelişmiş yenidoğan yoğun bakım ünitelerinin yaygınlaşması ve personel altyapısının güçlenmesi bu olumlu gelişmelerin başında geliyor. Türk Neonatoloji Derneği’nin 2024 yılında yaklaşık 60 hastanenin yenidoğan yoğun bakım verileriyle yaptığı istatistikler, prematüre bebeklerde yaşama oranlarında dikkat çekici artışlar olduğunu gösteriyor.
Gebelik Haftasına Göre Yaşama Oranları
- 22-24 hafta: %31
- 25-26 hafta: %64
- 27-28 hafta: %82
Doğum Ağırlığına Göre Yaşama Oranları
Özellikle 1000 gram üzerindeki prematüre bebeklerde yaşama oranının %94’e ulaşması, yenidoğan bakımındaki ilerlemelerin etkinliğini ortaya koyuyor.
