Hayatının belli dönemlerinde pek çok kişi hazımsızlık (dispepsi) problemi yaşayabilir. Genellikle önemsenmeyen ancak yaşam kalitesini düşüren bu durum, beslenme alışkanlıkları ve stres gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Ancak hazımsızlık, bazen daha ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabileceği için, özellikle şiddetli ve geçmeyen mide ağrıları, kilo kaybı veya kanama gibi belirtiler varsa, vakit kaybetmeden uzman doktora başvurmak önemlidir. Memorial Kayseri Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Kaplan, hazımsızlık hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Hazımsızlık Nedir?
Hazımsızlık, yemek sırasında veya yemekten uzun süre sonra bile devam eden tokluk hissiyle kendini gösteren, genellikle kramp tarzında karın ağrısı, geğirme ve reflü ile birlikte görülen bir sindirim sistemi problemidir. Çoğu zaman belirgin bir nedeni olmayan bu durum, beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile tedavi edilebilir. Halk arasında mide rahatsızlığı olarak bilinen dispepsi, kişinin yemeğinin tamamını tüketememesine neden olabilir. Yemekten sonra oluşan rahatsız edici tokluk hissi zamanla ağrı ve yanmaya dönüşebilir.
Mide Ekşimesinden Farklıdır
Mide ekşimesi, mide asidinin yemek borusuna geri kaçması sonucu oluşur ve hazımsızlıkla birlikte görülebilir. Dispepsi genellikle hafif bir rahatsızlık olduğundan, birçok kişi şikayetleri belirginleşmeden tıbbi yardım almaz. Ancak uzun süreli ve tekrarlayan hazımsızlık, altta yatan başka bir hastalığın belirtisi olabilir.
Fonksiyonel Hazımsızlık
Fonksiyonel dispepsi, bağırsak ve beyin arasındaki etkileşimdeki bozukluklardan kaynaklanabilir. Bu durum, beyin ve bağırsakların birlikte çalışma şeklindeki sorunlarla ilişkilidir ve bazen nedenleri tespit edilemeyebilir. Gerekli tetkiklerle tanı konularak uygun tedavi planlanır.
Hazımsızlığın 7 Belirtisi
- Yemek sırasında erken doyma veya yemeği tamamlayamama
- Yemekten sonra uzun süren rahatsız edici tokluk hissi
- Üst karın bölgesinde hafiften şiddetliye doğru ağrı
- Üst karında yanma hissi
- Karında şişkinlik veya sıkışma
- Bulantı ve kusma
- Besinleri geğirme
Hazımsızlık bazen mide ekşimesi ile birlikte görülebilir. Mide ekşimesi, yemek sırasında veya sonrasında göğüs ortasında yanma veya ağrı hissi olarak ortaya çıkar ve boyun ya da sırta yayılabilir.
Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
Şiddetli veya sürekli karın ağrısı, kilo kaybı, iştahsızlık, tekrarlayan kusma, siyah dışkı, yutma güçlüğü, yorgunluk, halsizlik veya cilt ve gözlerde sararma gibi belirtiler varsa, derhal bir uzmana başvurulmalıdır. Çünkü hazımsızlık, reflü, mide ülseri, irritabl bağırsak sendromu veya daha ciddi mide-bağırsak hastalıklarının erken belirtisi olabilir. Bu belirtilerin göz ardı edilmesi, erken teşhis ve tedavi şansını azaltır.
Hazımsızlığı Önlemek İçin Öneriler
- Çay, kahve, asitli ve kafeinli içeceklerin tüketimini azaltmak
- Yatarken baş ve omuzları yukarıda tutmak, böylece mide asidinin yukarı kaçmasını önlemek
- Sigara ve alkolden uzak durmak
- Fazla kilo varsa vermek
- Yatmadan 3-4 saat önce yemek yememek
- Aşırı baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçınmak
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
