Polikistik Over Sendromu (PKOS), her 10 kadından birinde görülen ve hormon değişiklikleri ile adet düzensizlikleriyle kendini belli eden bir sağlık sorunudur. PKOS sadece üreme sağlığını etkilemekle kalmaz, aynı zamanda ilerleyen yaşlarda diyabet ve kalp hastalığı riskini de artırır. Gebelik planı olmayan hastalarda adet döngüsü, rahim sağlığını koruyacak şekilde düzenlenirken, bebek isteyen kadınlarda yumurtlama tedavisi, aşılama veya tüp bebek gibi yöntemler uygulanır. Ayrıca yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme alışkanlıkları ve kilo kontrolü tedavinin başarısında önemli rol oynar. Memorial Ankara Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Başkanı Prof. Dr. Aygül Demirol, PKOS ve tedavi yöntemleri hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Üreme çağındaki kadınların %15-20’sinde görülüyor
Dünya genelinde PKOS görülme oranı %5 ila %15 arasında değişirken, Türkiye’de üreme çağındaki kadınların en az %15-20’si bu rahatsızlığa sahiptir. Hastalığın kesin bir risk faktörü olmamakla birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel etkenler, özellikle karbonhidrat ağırlıklı beslenme, hastalığın ortaya çıkmasında etkili olabilir.
PKOS’un önemli belirtileri
Polikistik Over Sendromu’nun başlıca belirtileri şunlardır:
Hormonal dengesizliklerYumurtlama sorunlarına bağlı adet düzensizlikleriYumurtlama olmaması nedeniyle kısırlıkAşırı tüylenmeCiltte sivilce ve yağlanmaKilo artışıKalp hastalığı ve diyabet riskini artırıyor
PKOS, doğrudan üreme sağlığını etkileyerek yumurtlama sorunlarına yol açar ve gebelik şansını azaltır. Bu belirtileri yaşayan kadınların mutlaka uzman bir doktora başvurması gerekir. Hastalık aynı zamanda kalp sağlığı, şeker metabolizması ve lipid dengesi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Bu nedenle düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri büyük önem taşır.
Tanı sürecinde adet döngüsü ve hormon testleri önemli
PKOS tanısında hastanın öyküsü ve adet düzeni değerlendirilir. Ultrason ile yumurtalıkların görünümü incelenir ve kan testleri yapılır. FSH, LH hormonları, insülin direnci, tiroid fonksiyonları ve prolaktin düzeyleri gibi testler tanıda yardımcı olur. Gerektiğinde total testosteron ve böbrek üstü bezlerinden salgılanan androjen hormonları da ölçülür.
Gebelik planı varsa yumurtlama tedavisi uygulanabilir
Gebelik isteği olmayan hastalarda adet düzeni rahim sağlığını koruyacak şekilde ayarlanır. Tedavi kişiye özel olmalı, tek tip doğum kontrol hapı kullanımı her hastaya uygun değildir. Bebek isteyen kadınlarda ise baba adayının durumu da göz önünde bulundurularak yumurtlama tedavisi başlatılır. Başarı sağlanamazsa aşılama ve son aşamada tüp bebek tedavisi uygulanır. Ayrıca kilo kontrolü ve yaşam tarzı değişiklikleri tedavinin başarısını artırır. Gebelik şansı, hastanın yaşı, diğer sağlık faktörleri ve baba adayının sperm kalitesine bağlı olarak değişir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı