Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Yazılım Mühendisliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Kaan İldiz, internetin günümüzde yaşadığı yapısal değişimi ele alan “Ölü İnternet Teorisi”ni değerlendirdi. İldiz, bu teorinin insan merkezli etkileşimlerin azalması, yapay içeriklerin artması ve kolektif dijital hafızanın zedelenmesi gibi olguları anlamak için metaforik bir çerçeve sunduğunu belirtti. "İnsanların özgün katkıları azaldı, içeriklerin özgünlüğü kısıtlanıyor" dedi.
İnternetin ilk dönemlerinde forumlar, bloglar ve tartışma platformlarının kullanıcıların bilgi üretip birbirini doğruladığı sosyal alanlar olduğunu hatırlatan İldiz, günümüzde bu içeriklerin büyük kısmının kaybolduğunu veya algoritmik akışlar içinde görünmez hale geldiğini ifade etti. "Eski forumlar kapandı, arşivler bozuldu ve milyonlarca tartışma doğrulanamaz bir geçmişe dönüştü" diye ekledi.
Dijital hafızanın insan hafızası gibi kırılgan olduğunu vurgulayan Dr. İldiz, "Artık internet, yüzeysel ve tekrarlayan yapay içeriklerin hakim olduğu bir akışa dönüştü. Yapay zekanın ürettiği doğrulanmamış bilgiler, kaybolan dijital geçmişin yerini alıyor" dedi.
Yapay zeka tabanlı arama ve içerik üretim sistemlerinin geçmişi olduğu gibi aktarmak yerine yeni anlatılar oluşturduğunu belirten İldiz, kullanıcıların gerçek tartışmalarla algoritmik üretimler arasındaki farkı ayırt etmekte zorlandığını ve bunun bilişsel karmaşaya yol açtığını söyledi.
Nörobilimsel açıdan da bu durumun kullanıcıların güven mekanizmasını etkilediğini ifade eden Dr. İldiz, "İnternetteki gerçek tartışmalar kaybolup yapay sentezlerle dolduruldukça dijital hafıza simülatif bir yapıya dönüşüyor. Bu nedenle Ölü İnternet Teorisi’ni internetin tamamen ölmesi olarak değil, insan katkısının sessizce geri plana itilmesi olarak değerlendirmek daha doğru" dedi. İldiz, internetin sessiz kayboluşunun, içerik üretiminin kaynağının insandan uzaklaşması ve geçmişe dair referansların doğrulanabilirliğinin zorlaşması anlamına geldiğini vurguladı. "İnternetin yaşayan hafızası silikleşirken yapay zeka sistemleri bu boşluğu kendi kurgusal üretimleriyle dolduruyor" diye konuştu.
Son olarak Dr. İldiz, geleceğe yönelik önemli sorular yöneltti: "Gerçek dijital geçmişi kaybettiğimizde, gelecekte üreteceğimiz bilgi hangi temele dayanacak? Özgünlüklerimizi ne kadar yitireceğiz? Bu sorular, insan üretkenliğinin zayıfladığı bir dönemde 'ölü zihinler teorisi' gibi kavramlarla karşımıza çıkacak." değerlendirmesinde bulundu.